دولت باید برای سعادت اخروی و پیشرفت معنوی برنامه داشته باشد
در حکومت اسلامی اگر همت و هدف نهایی دولت مردان تنها معیشت مردم و توسعه اقتصادی باشد، جامعه در سطح حیوانی میماند. اسلام تنها به شکم و شهوت نمیاندیشد، بلکه برای فکر انسانها نیز برنامه دارد
« کَالْبَهیمَهِ الْمَربُوطَهِ هَمُّها عَلَفُهْا»؛[۱]
چونان حیوان پرودهای که تمام همّت او علف است .
این همان موجودی است که قرآن فرمود، از ابزار سعادت انسانی برخوردار است . چشم، گوش، عقل، دل، عاطفه و احساسات الهی دارد، اما از آن استفاده نمیکند:
«لَهُمْ قُلُوبٌ لایَفْقَهونَ بِها وَ لَهُم أعْیُنٌ لایُبْصِرونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها اوُلئِکَ کَالْأنْعامِ بَلْ هُمْ اَضَلُّ اولئِکَ هُمُ الْغافِلُون»؛[۲]
دلهایی دارند که با آن حقایق را دریافت نمیکنند و چشمانی دارند که با آنها نمیبینند و گوشهایی دارند که با آنها نمیشنوند. آنان همانند چارپایان بلکه گمراهترند. آری، آنها همان غافلان هستند.
چنین کسانی از حیوانات بدترند، چون حیوانات دل، عقل، قدرت درک و… ندارند اما ایشان، دارند و از آن استفادهای نمیکنند.
خداوند در قرآن خطاب به پیامبر (ص) میفرماید:
« اِنَّکَ لاتُسْمِعُ المَوتی»؛ [۳]
البته تو مردگان را شنوا نمی گردانی.
مگر پیامبر(ص) در قبرستان میرفت و مردهها را دعوت مینمود که خداوند به او میفرماید تو نمیتوانی مردگان را شنوا گردانی؟ خیر؛ بلکه در بین همین آدمهایی که به ظاهر زنده بودند، عدّهای کر و کور وجود داشتند که حق را نمیدیدند و نمیفهمیدند.
اگر شخص، خود را در مقام حیوانیّت نگه داشت، در همانجا میماند و راهی برای سعادت نمییابد. این همان انساننمایی است که از هویت انسانی خود غافل است و برای آن هیچ برنامهای ندارد.
در حکومت اسلامی اگر همت و هدف نهایی دولت مردان تنها معیشت مردم و توسعه اقتصادی باشد، جامعه در سطح حیوانی میماند. اسلام تنها به شکم و شهوت نمیاندیشد، بلکه برای فکر انسانها نیز برنامه دارد . دولتمردان باید برای سعادت اخروی و پیشرفت معنوی انسانها نیز برنامه داشته باشند. آنچه امام عصر(عج) از جامعه اسلامی توقّع دارد، دولت کریمه است. در دعای افتتاح که منسوب به امام عصر(عج) است، چنین میخوانیم:
«اللّهُمَّ إنّا نَرْغَبُ الیکَ فی دَولهٍ کَریمهٍ، تُعُزُّ بِها الْإسْلامَ وَ اَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِها النِّفاقَ وَ أهْلَهُ»؛[۴]
خدایا ما با زاری به درگاهت، از تو دولتی گرامی را خواستاریم که به وسیلهی آن اسلام و مسلمین را عزّت بخشی و نفاق و منافقین را سرکوب سازی.
البته معیشت و اقتصاد، در اسلام نیز مورد توجه است، اما هدف اصلی نیست. آنچه انسان را سعادتمند میکند، برنامه ریزی برای درک هویت انسانی است.
——————————————————————————————-
[۱]. نهج البلاغه، ص ۵۵۴، نامه ۵۴.
[۲]. اعراف، آیه ۱۷۹.
[۳]. نمل. آیه ۸۰.
[۴]. اصول کافی، ج ۳، ص ۴۲۴؛ مفاتیح الجنان ، بخشی از دعای افتتاح.