مراقبت از نفس
علماء اخلاق و عرفان از دیر باز سه عنوان ذیل را زیر مجموعه راه اندازی مرابطه براورد کرده اند
برای این که مرابطه حاصل آید باید از زیر مجموعه آن اطلاع کافی یافت. علماء اخلاق و عرفان از دیر باز سه عنوان ذیل را زیر مجموعه راه اندازی مرابطه براورد کرده اند، که آن ها عبارتند از:
- مشارطه: هر روز با خود شرط کردن و خود پذیرفتن؛
- مراقبه: از خود کشیک کشیدن در طی روز؛
- محاسبه: از خود حساب کشیدن. نتیجه این حساب رسی تنها یکی از موارد زیر خواهد بود:
– شکر، سپاس گذاری؛ اگر به انجام وضائف موفق گردید از خداوند متعال به شکرانه این توفیق شکر گزاری کند.
– معاتبه، خود را سرزنش کردن؛ اگر در انجام وضائف سستی کرده و یا به هر دلیل به اشتباه رفته خود را سرزنش کند.
– و معاقبه، خود را عقوبت کردن. اگر به خلاف رفته و یا مقصر و قاصر است برای خود عقوبتی مناسب در نظر گیرد.
با کمی عنایت به بیان اساتید اخلاق در می یابیم که رابطه این سه عنوان با عمل انسانی در سه زمان قابل تصور است:
– (مشارطه)، توجه به نفس و عمل آن، که قبل از انجام آن است؛
– (مراقبه)، توجه به نفس و عمل آن، که حین انجام کار است؛
– (محاسبه)، توجه به نفس و عمل که بعد از انجام است را گوئیم