اخلاق بندگی / بخش اول

در زیارت‌نامه امیرالمؤمنین علی(ع) آمده است که «السلام علیک یا میزان الاعمال»؛ یعنی من را با آقا می‌سنجند؛ پیمانه خدا علی(ع) است، میزان اعمال علی(ع) است و ما را با او می سنجند.

بخش نخست «اخلاق بندگی» به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

نمی‌دانم نجف رفته‌اید یا نه؟ الحمدلله راه کربلا چند وقتی برای ما خوب باز شد تا اربعین پیاده به کربلا و نجف برویم. امیدوارم اینها را از ما نگیرند. نجف که می‌روید وقتی وارد حرم می‌شوید خطاب به امیرالمؤمنین علی (ع) می‌گوییم «السلام علیک یا میزان الاعمال»؛ می دانید یعنی چه؟ یعنی من را با آقا می‌سنجند. پیمانه خدا علی(ع) است؛ یعنی من باید او می‌شدم. بله تو را خلق کرده بودند که انسان کامل شوی و انسان کامل علی(ع) است. بنا بود آن بشویم و این شدیم.

«کَفى‌ بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیباً» (۱۴/ اسرا)؛ خدا در واقع به انسان می‌فرماید اصلاً نمی‌خواهم مقایسه کنی، خودت برای خودت کافی هستی. شما بنا بوده ایشان(علی) شوید و این شدید. حال باید چه کار کنیم. خودت به عنوان یک حسابگر کافی هستی برای اینکه بگویی چه کار کردی. اینهایی که داده بودم برای این بود که این کارها را با آنها بکنی؛ جوانی، سلامتی، نعمت، فرصت ۶۰، ۷۰،۸۰ و ۹۰ سال در دنیا؛ بنا بود چه کار کنی و چه کردی؟

چقدر خدا پراشتهاست و من را بالا دیده است و آن وقت من خودم را چه دیده‌ام. خدای با آن عظمت من را به عظمت علی(ع) نگاه کرده و من این شدم. من دیدم بعضی‌ها باز هم از خدا گلایه می‌کنند؛ باید از خودت گلایه کنی. یکی از اذکار بسیار عالی که سحرها می‌خوانیم ذکر «یونسیه» است که «لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ»؛ اله و معبودی جز تو نیست؛ خدایا تو منزهی و من ظالم هستم تو همه چیز به من دادی.

روایت می‌کنند که حضرت عیسی(ع) از خداوند سؤال کرد که بهترین انسان زمان ما کیست. خداوند نشانی این فرد را داد و حضرت عیسی(ع) به آن منطقه رفت و دید خرابه‌ای است که در وسط آن خانمی روی زمین افتاده که نابینا و از گردن به پایین فلج است و مدام در حال گفتن این ذکر است که «الحَمدُ للهِ المُنعِمِ المُفضِلِ المُجمِلِ المُکرِمِ»؛ خدایا شکرت که به من نعمت، کرامت، برتری دادی. حضرت عیسی(ع) تعجب کرد و به سمت در خرابه برگشت و پیش خود گفت این فرد از اولیای خداست و بدون اذن آمدیم باید از او اجازه بگیریم و خطاب به آن خانم گفت «السلام علیک یا امت الله» و آن خانم هم پاسخ داد «و علیک السلام یا روح الله». حضرت عیسی (ع) فرمود از کجا فهمیدید من روح الله هستم و آن خانم گفت همان کسی که گفت بیا من را ببین خبر داد که شما می‎آیی. حضرت عیسی (ع) پرسید خداوند به شما چه داده که این همه شکر می‌کنی. او گفت چه نداده است! همین که من این طور شدم او خواست و شد یا خودش شد؟ حضرت عیسی(ع) پاسخ داد او خواست. باز آن خانم پرسید نگاه کرد؟ و حضرت عیسی گفت بله. من می‌خواهم همان نگاهش باشم؛ «اگر با دیگرانش بود میلی/  چرا ظرف مرا بشکست لیلی.

بعضی‌ها چون فقیر می‌شوند ناشکری می‌کنند؛ ناشکری نکن رفیق. فردی بچه‌اش را از دست داده، پدرش را از دست داده یا به خاطر کرونا دچار مشکل شده و می‌گوید خدا زورش به من رسیده است. نه اینطور نیست، خدا تو را دوست دارد و به تو توجه بیشتر کرده است. آن کسی که زندگی‌اش روان است و خدا همه چیز به او داده و یاد خدا نمی‌کند بدبخت است. پول که خوشبختی نیست، توجه به او و یاد او خوشبختی است. فرصت‌ها را غنیمت بشمارید و شاکر نعم الهی باشید و توجه داشته باشید که میزان اعمال علی(ع) است و حالا شما را با او می‌سنجند. وای که چقدر خجالت خواهیم کشید. خدا از ما کم نگذاشته است.