آیه آیه بندگی ۲ – اولین گام برای حرکت اخلاقی

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی آقاتهرانی، معلم اخلاق و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم، در سلسله درس‌گفتار‌هایی که با عنوان «آیه آیه بندگی» که در ۳۰ قسمت به مناسبت ماه مبارک رمضان و با همکاری استودیو مبین تهیه و تدوین شده، به بیان توصیه‌هایی اخلاقی برای زندگی بهتر برپایه آیات قرآن کریم پرداخته است.

بخش دوم درس‌گفتار «آیه آیه بندگی» با نام یقظه(بیداری) به شرح ذیل است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم و الحمدلله ربّ العالمین و صَلِّ عَلی مُحَمَّد و آلِ طاهرین

با عرض سلام خدمت شما. ان‌شاءالله امروز که روز دوم ماه مبارک رمضان است، توفیق پیدا کرده باشید روزه بگیرید. روز اول، دوم و ان‌شاءالله روز سوم. یک دونه یک دونه است، خوبی‌اش این است که سخت نیست! وقتی کاری کوچک کوچک می‌شود آدم می‌تواند آن را راحت انجام دهد. تمرین خوبی است.

امروز می‌خواهم بحثی را برایتان مطرح کنم. اولین گام برای حرکت اخلاقی و ساخته شدن ما، گام «یقظه» یا بیداری است. آن‌قدر در قرآن در این رابطه آیات جالبی وجود دارد. «أَفَلَا تَعْقِلُونَ» آیا عقلتان را به کار نمی‌گیرید؟ در قرآن ۱۳ دفعه این آیه ذکر شده است. «لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ» این آیه هشت بار در قرآن ذکر شده است. «أَفَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ» یک دفعه در قرآن آمده و نیز «إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ» یعنی عقلتان را به کار بگیرید دو دفعه در قرآن آمده است. «اَفَلا تَذَکَّرُونَ» تدبر نمی‌کنید یا به خود نمی‌آیید و بیدار نمی‌شوید. «لعلّکم تتفکّرون» یعنی این را می‌گویم شاید شما فکر کنید و عقلتان را به کار بگیرید و اهل فکر باشید. «أفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ» آیا این‌ها در قرآن تدبیر نمی‌کنند.

هرچه انسان بیشتر به قرآن توجه کند، این موجب یقظه خواهد شد. یقظه یعنی بیدار شدن. گاهی از اوقات بیدار شدن به شکل جبری ایجاد می‌شود. مثلاً دزد مال انسان را می‌برد یا اینکه فردی در بازار تمام سرمایه خود را از دست می‌دهد یا زلزله می‌شود، سیل می‌آید و خدایی ناکرده مادر فردی از دنیا می‌رود، پدر آدم از دنیا می‌رود یا عزیزی را از دست می‌دهیم یا حادثه‌ای پیش می‌آید و آن حادثه موجب خیانت دوست می‌شود. این‌ها گاهی موجب بیداری آدم می‌شود. این موارد به صورت جبری پیش می‌آید و دنیا پر از این حرف‌هاست. پول را در بورس می‌گذارید یکدفعه می‌بینید پولتان رفت. شاید نیت شما خوب باشد، اما خب پیش می‌آید. از این موارد کم نیست. به انتخابات ورود پیدا می‌کنید، اما شکست می‌خورید و آنچه که ما می‌خواهیم نمی‌شود.

گاهی اوقات تعیین شرایط دست ما نیست، اما گاهی اوقات دست خود آدم است. حُسن این ماه این است که بیدار شدن دست ماست. وقتی قرآن می‌خوانید تفکر و تدبر کنید. در روایات بسیار آمده که نمی‌خواهید بیدار شوید؟ نمی‌خواهید خود را بیدار کنید؟ نمی‌خواهید از غفلت خارج شوید؟ من حدود ۶۵ سال سن دارم و بد نیست که بیدار شوم.

یکی از عرفای بزرگ نقل قول می‌کند: زمانی فردی که دزدی می‌کرد و رئیس دزد‌های یک منطقه بود، برای دزدی آمدند و خود این فرد هم در این دزدی ورود داشت. این فرد تنها دزد نبود بلکه به ناموس مردم هم تجاوز می‌کرد. دزدان وقتی به دزدی یک خانه آمدند، یکی از صاحب‌خانه‌ها که نمی‌توانست کاری انجام دهد و از اینکه تمام اموال روستا و دخترانشان را به تاراج خواهند برد، ناراحت بود، یک مرتبه قرآن را باز کرد و شروع به تلاوت آن کرد. جالب این است که رئیس دزدان هم زبان عربی می‌دانست. وقتی آیه قرائت می‌شد آن دزد شنید که قرآن می‌گوید: «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ – آیه ۱۶ سوره حدید» آیا وقتش نشده دل کسانی‌که ایمان آورده‌اند به یاد خدا خاشع شود. دزد که در پشت بام بود و می‌شنوید، یک مرتبه فریاد زد «حان وقتها» وقتش رسیده است.

برادران و خواهران من وقت آن نشده فکر کنید این حرکتی که تا اکنون داشتید، صحیح بوده یا نه. این حرکت را ادامه دهم یا ریل را تغییر دهم. وقتش رسیده بیدار باشید.