ازدواج؛ جهت‌یابی افکار انسان
مردی که ازدواج کرده اگر دو رکعت نماز به جا آورد این نماز او برتر است از این‌که مرد مجرّدی شبهایش را به نماز بایستد و روزهایش را روزه بگیرد.
وقتی که مردی، همسر اختیار می‌کند و یا دختری، شوهر می‌کند افکارشان از پراکندگی و از هم گسیختگی نجات پیدا می‌کند هم در زمینه تحصیل، هم زندگی، و هم در معنویات و سیر صعودی به جای عبادات. یکی از سؤالاتی که اکثر جوانان از آن می‌پرسند این است که چرا وقتی به نماز می‌ایستیم حضور قلب نداریم، افکارمان متمرکز نمی‌شود. به تعبیر عامیانه حواسمان پرت می‌شود؟ در پاسخ به این سؤال و علاج این مشکل می‌توان گفت که اگر انسان ازدواج کند بخش قابل توجهی از این پراکندگی افکار و حواس‌پرتی از زندگی انسان، عبادت او و شغل و تحصیل او رخت برمی‌بندد، و در عوض انسان با اراده‌ای قوی بر نفس خویش تسلّط می‌یابد. در نتیجه هر چیز جای خود را یافته و در زمینه اخلاق و عرفان می‌بایست به این نکته توجّه بسیار داشت.
امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند:
إنَّ رَکعتین یُصَلّیهِما رَجُلٌ مُتَزَوِّجٌ أفضَلُ مِن رَجُلٌ یَقوُم لَیلَه وَ یَصوُمُ نَهارَه اَعزَبُ
مردی که ازدواج کرده اگر دو رکعت نماز به جا آورد این نماز او برتر است از این‌که مرد مجرّدی شبهایش را به نماز بایستد و روزهایش را روزه بگیرد.
بانوی امین از خانم های مجتهده و از شاگردهای مرحوم آیت‌الله سید محمّد‌باقر دُرچه‌ای بوده‌اند که آیت‌الله بروجردی(ره) از شاگردان ایشان بوده است. این بانوی مکرّمه در ضمن خاطرات خود فرموده بودند که روزی آمدم بر سر مزار آقای کاشی(ره)[۱] و برای مرحوم کاشی هدایائی آورده بودم، یک ختم قرآن و صد مرتبه قرائت سوره قدر و به او گفتم: جناب آخوند دوست دارم که پاداش خوبی به من بدهی؛ نکته قابل استفاده در خلال این خاطره شنیدنی از بانوی امین این است که قدری تأمل و تفکّر و قرائت صد مرتبه سوره “انا انزلناه” در کنار قبور و مزار گذشتگان مناسب است. چنان‌که از مرحوم آیت‌الله علامه طباطبائی نقل شده که وقتی به قبرستان می‌روید به ویژه شب‌های جمعه و صبح جمعه، زود قبرستان را ترک نکنید بلکه آن‌جا کمی تأمل کرده و وقت توجّه داشته باشید و تأمل نمائید.[۲]
در بین این خفتگان خاموش باتقواترین، بدترین، قوی‌ترین، شجاع‌ترین، باسوادترین انسان ها و … آرمیدند من هم روزی این‌گونه خواهم بود، پس چه چیزی برای منزل آخرتم آماده کرده‌ام…
مناسب است که وقتی خیلی ناراحت می‌شویم و یا در زمانی که خیلی مسرور و شاد هستیم سری به قبرستان بزنیم. این دیدار، ما را متعادل ساخته و ما را به فکر آخرت خود و گرد آوردن توشه‌ای مناسب برای خانه قبر و آخرتمان خواهد انداخت.
در ادامه بانو امین(ره) این‌گونه می‌فرمایند که پس از اتمام زیارتمان به خانه بازگشتم و شب خواب مرحوم آخوند کاشی(ره) را دیدم، در خواب دیدم که یک باغ بسیار وسیع و بزرگ در اختیار اوست پرسیدم اینجا کجاست و این باغ متعلّق به کیست؟ ایشان در پاسخ فرمود متعلّق به من است. دیدم که درخت های زیبا، قصرهای باشکوه و مناظر دیدنی فراوانی دارد امّا ناگهان متوجّه شدم که بالاتر از این باغ، باغ دیگری است که به مراتب عالی‌تر و زیباتر است.
از جناب آخوند(ره) پرسیدم: آن باغ متعلّق به کیست؟ فرمود: آن باغ برای آیت‌الله خانی است، بانوی امین پرسیده بودند که جناب آقای خانی این بزرگوار که ما دیده بودیم درسشان خیلی شلوغ نبود امّا پاداش بیشتری برده‌اند. مرحوم آخوند کاشی(ره) در پاسخ فرموده بودند آری، امّا او دو امتیاز بر من داشت؛ نخست این‌که او ازدواج کرده بود و من ازدواج نکردم و دیگری این که او از سادات و ذریه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است و من نیستم.
این خاطره نیز مؤیدی بر آن روایات است که ازدواج در نوع خود از ارزش والائی برخوردار است که سطح عبادات انسان را به سطحی فراتر از هنگام تجرّد صعود می‌دهد. و تأثیر آن تأثیری بسیار ژرف بر روحانیّت انسان دارد.
ازدواج نیز افکار انسان را به سمتی جهت‌دار سوق می‌دهد. امروزه روانشناسان نیز به این نتیجه رسیده‌اند و اهمیّت ازدواج را در تمامی ابعاد زندگی مثبت تلقّی می‌کنند.
————————————————————————————————-
[۱] آیت‌الله محمّد کاشی«ره» و آیت‌الله میرزا جهانگیر خان قشقائی«رض» از عارفان و حکمای اوایل قرن چهارم هجری در حوزه علمیه اصفهان بوده‌اند که آیت‌الله سیدحسین بروجردی (اعلی الله مقامه) نیز شاگردان فلسفه-حکمی این دو عالم برجسته بوده و جناب بانوی امین «ره» نیز از محضر این دو بزرگوار بهره برده است. مرحوم آخوند کاشی «ره» در تخت فولاد اصفهان که اینک حسینیه شهداء و گلزار شهداء اصفهان است، و میرزا جهانگیر خان اول تخت پولاد مزار شریفش قرار گرفته است.
[۲] این دستور از جمله دستوراتی بود که جناب آقای حاج شیخ علی پهلوانی «ره» به عنوان برنامۀ مستمر مقدماتی به آن اشاده داشته و اصرار می‌فرمود.